Annan stad

Ein glidelås i tida
kan lukka seg raskt
bak deg

og på den sida
du er komen

veit ingen

kor opningen er

Tikk

Alle klokkene
i alle vestelommane
vil kome til å stanse

og alle vil prøve å riste dei  i gang
med dirrande hender

Om ein så hadde hundrevis av
vestelommer
og klokker i dei

alle

var det ikkje meir tid
å få kjøpt

Mardraumsorkester 2

Mørkret syng den eldgamle
novembersongen-
ru baryton
smuldrar bork
av daude tre

I årets blindsone
sit ein olding
med gapande munn

mot fallande lauv

Alt dette som fyller opp

Sjå opp for store tal og bokstavar,
ropar fjernsynet

dei feitatste typane

fyller oss
med  muntre muddermasker
og åndeleg fotmassasje

Om natta
gulpar folk i seg trykksverte
rett frå kartongen

i det harde, blå lyset
frå opne kjøleskåpdører

Livsparentesar

Så famna vi
på nytt

det tomme luftrommet
mellom no
og punktumet etter rulleteksten
med halvferdige klemmar
ord henta frå 
dei eldgamle
gløymebøkene

frosne
til inste, tomme
armkrok

Slik ein kan drøyme om vatn

Ho ville dusje av seg
vonde dagar

la  ubrukt tid
få sildre
vaske lindring
over mothake-tankar
strøyme
mot sviande auge

Ho ville såpe seg inn
med blanke kalenderblad
gni dei mot blåmerke-minna

slipe bort
skjoldar av vekers
grove arrvev

Stilt
skulle livet halde badekåpa

la henne symje
langs kvite rullesteinstrender

I august var dei borte

Det var etter sommarferien eg såg det. Eg var tilbake i byen, til innestengt stueluft, døyande potteplanter og stappfull postkasse. Utanfor glaset hadde det skjedd som eg frykta heile våren, men hadde byrja håpe og tru ikkje ville hende.

Dei hadde hogd ned dei høge, vakre furutrea på nabotomta .

Riktignok var den vesle, rufsete krattskogen like ved blokka for lengst meia ned av gravemaskinene, der dei nye bustadblokkene hadde byrja reise seg. Køyrd på plass som pappesker,stabla oppå kvarandre og lima saman med spikerpistolar av russisktalande menn i gule hjelmar. Heile det siste året hadde området vore gjørmehav, graving av digre hol i bakken, og dundrande stolpemaskinar, vindauge i grannelaget grågule av støv.

Men no, denne augustdagen, var det heilt stille.

Langs med gjerdet rundt tomta låg dei kjære furutrea mine. Amputerte, daude og nesten ugjenkjennelege.

Furuene. Dei som i juni slengte yppig med trekronene i sommarvinden, og strekte seg vers. Som hadde stått der uendeleg mange mange år, lenge før burettslaget var grunnlagt. Som hadde sendt ut den herlege lukta av harpiks til alle her på Blåsenborg mange år,  også før eg var fødd.

No låg dei her med avkappa greiner, kronelause, ribba for nåler, kvist. Slengt til sida , inntil gjerdet. Med eitt var også skuggane borte. Grushaugen av ei tomt gapa som ein mangelfull tanngard, full av pukk og stein , i steikande sol og mellom parkerte anleggsmaskiner som stod der og hang med grabben. Drapet på furutrea hadde nok foregått for ei stund sidan. Dei døde furukroppane hadde blødd tomme for kvae for lengst.Dei såg tørre og mumifiserte ut der dei låg, med sine grinande dødsmasker vendt mot augusthimmelen.

Eg kjenner alltid djup sorg når tre blir hogde kaldblodig ned. Der eg budde før, vakna eg ein morgon til at ei gravemaskin budra gjennom hagen, og tok med seg dei 50 år gamle syrinbuskane og gullregnen -som alltid før hadde dryssa blomane sine ut frå lange greiner og laga gyllne forheng framom vindauga våre.

Fordi hushaiane som åtte dei fleste leiligheitene i garden vår ville gruslegge, og lage parkeringsplassar der hagen var. Eg, som var den einaste i huset som var glad i tre, var det ingen som høyrde på. Faktisk lurer eg på om det var ei ekstra lita glede for dei å få alt rive opp, dette at eg var så glad i dei trea.

På Ekeberg går folk i i demonstrasjonstog for å bevare trea frå den kommande skulpturparken som er i anmarsj. Demonstrantane vil heller ha vegetasjon enn kunsnarleg stive kroppar i marmor og granitt, på kvar sin sokkel.

Nokra av oss synest også at eit tre er ein kropp, eit liv. Eit digert tre har sett mange fleire vintrar og somrar enn oss. Det rensar lufta vår. Det gjer oss rolege. Det held jorda saman.Det er ein liten bindestrek mellom oss og uendelegheita. Vi kan prøve ta ikring trestammen, legge kinnet inn til den ru barken og drøyme luftige draumar.

I filmen Avatar startar den store krigen mellom urfolka og den ”moderne” sivlisasjonen som vil utnyte naturresursane som ligg i jorda under skogen. Eit forferdeleg slag blir kjempa. Dei blå innfødde lid fælslege tap, men det gode sigrar likevel til slutt . Urfolka driv tegnologien vekk med spyd og sverd, og  bygger opp samfunnet sitt på nytt. Utan robotar, anleggsmaskiner og computerar.

Det er rart å tenkje på at ”Avatar” er ein amerikansk produksjon. For sympatien er så klart på urfolket si side. Diverre trur eg ikkje det amerikanske næringslivet er av samme meining i miljøsaker.

I den verkelege verda er ”treehugger” eit skjellsord for mange. Ein idiot, på line med ein trainspotter.Ein bablande tosk i anorakk, som glaner på trestammar og tek omkring dei utan grunn. Kanskje han til og med snakkar med dei. Han er for dum til å rekne om verdien til dei fine møstra i barken og dei forunderlege, vridne røtene til  eiga vinning,næringsverksemd, profitt.

Dei som usentimentalt slaktar tre, har ikkje skruplar.Dei har alle føresetnader for å bli rike, før dei risikerer å røska golvteppet vekk under både eigne og andres føter, når  trea til slutt blir borte og all jorda flyg  vekk med vinden.

I natt kom snøen. Han legg seg over staden der dei vakre furutrea anda ut.
Eg vil helst ikkje vite kvar dei er no.

Ja ikkje. Nei ikkje.

Ikkje rør meg
jau rør meg

ikkje rør

eg blir rasande,

og  flerrar fasaden din av deg,
legg deg naken til korp og kråke
så dei kan hakke i augo dine
med spisse sarkasmar,
stiletthælskarpe karakteristikkar

Ikkje rør meg
jau, gjer det
rør meg
så eg kan slå deg,
skrike til deg
spikre dei klamme fangarmane dine
opp på veggene
så alle kan sjå
for ein emosjonell blekksprut
du er

Ikkje rør meg ikkje

rør

ved meg

Rift

Motorsykkelen er eit brøl
i vegkrysset

Vårhjartet revnar
som ein papirpose

dei små blå lysa heile natta

Heile natta satt dei i denne stilla
voks inn i glisne skogen
voks i hop med mørkret 


Der i dette mørkret
i denne  stilla satt dei

heile natta.

dei blåaktige lysa
mellom trea

lysa  ingen åtte
lyste for store stilla,
for glisne skogen

Dei satt der heile natta

og vakta

heimlause lys

Forårsskrift

Dessse gåseplogane i livet
kan opne deg

Skrelle vintersjela
med valne
vårhender

Huda er skjør
om våren

Nokre
hardhendte  hagl 
kan vere nok.

Heimekos i avis

Kvar fredag og laurdag veltar bustadmagasina ut av avisene mine, fulle av hus til salgs.Framsidene  i desse bilaga oser av heimekos.
Ofte opnar det tjukkaste av desse bustad-blekkene med ein heime hos- reportasje hjå folk som gjerne har litt eksotiske og spennande yrke, men som  tilfeldigvis og eig eit hus dei har styla og pimpa så rykta har nådd avisene via grannar og familie. Stolt tek huseigaren med avisa gjennom alle romma sine. Dei er alle pinleg ryddige, og har spreke fargar, glasspeisar, pynteputer og sengeteppe utan ein fald.

Kor mange millionar vi nordmenn pussar opp for kvart år, er uvisst.Men det er nok mange. Nokre pussar  opp og sel huset vidare fortare enn andre rekk fylle ut lånesøknad.Dei får ei intens kjensle av livets meining når dei står der med ein sparkelspade i handa. Dei greier seg på 4-5 timars svevn i månader, berre for å gjenskape eit hus frå botnen av. For å kompensere for tomheitskjensla dei opplever når alt er ferdig, kjøper dei  raskt eit nytt hus.

Kva er det med oss her i verdas rikaste land som gjer at vi må halde på med denne pilgrimsferda melllom fargehandelen, Byggmakker og vvs-butikken?Kva driv oss inn i desperate  opppussingsprosjekt, med helsa som innsats? Eg veit ikkje.

Men det som er sikkert, er at det er med stor stoltheit folk viser heimane sine fram i aviser og blad. Dei strålar velkledde med ektefelle og ungar i sofakrokar eller kring kjøkenøya si, på høge krakkar med kule tenårings-ungar og ei alessiskål med perfekte epler. Dei sett saman dyre designstolar med ikeamøblar, handlar på italienske nettsider og miksar det med arvegods frå heimgarden til bestefar. Dei kjøper febrilsk låghalte kjøkenbord, og patinerer dei med utstudert slurvete måling for å få dei shabby chic nok til at Bonytt kan bli interessert til å  kome springande og lage ei sak på dei.

Korgstolar, florgardiner og tørka blomar er forøvrig på veg ut det, no. Bustad-onanistane ler berre av det. Denne stilen med grå, målingslitne gamle glasskåpar i fransk stil med krydderurter i sinkbøtter er like harry no som furumøblane og brystpanelet var då nittitalet var over. Det seier dei som sjølv hadde stilen for eit par år sidan. For motane skiftar fort, også i bustadverda.

I likheit med at vi fargar hår, skaffar oss grøne kontaktlinser , botoxpåfyll, toupe eller designklede, så signaliserer vi kven vi er med bustaden vår. Eit par eg kjenner gjekk inn i ein djup depresjon då dei oppdaga at badet dei nett hadde pussa opp i dyre dommar, likna  mykje på badet til kva som helst slags folk.Det var rett og slett for vanleg. Og kva var da vitsen? Dei ønskte uttrykke seg gjennom vvs.At dørhandtak, flis og blandebatteri skulle seie noko imponerande om smak og stil, og at dei var  interessante personar.

På åttitalet kunne vi sjå ein heil vegg i stova dekt med famliebilete, med ulike typar rammer, hengande hulter til bulter.Det ser du ikkje ofte i dag, anna en hjå svært gamle menneske. Ser du bilete henge tett  i tett i dag, er mange av rammene tomme og kjøpt på bruktbutikk, eller bileta er innramma foto-tapetrestar, av og til grafiske trykk av kjende kunstnarar.

Det er ikkje familiebileta som gjev oss heimleg  identitet. Det er kven du er - DU som har innreidd heimen.Skal du ha familiebilete på veggen, er dei kunstnerisk forseggjorte, gjerne i svart kvitt, collageform eller ser ut som dei er måla på lerret.Fotografbransjen må sjølvsagt tilpasse seg design-evolusjonen.

Vi likar å sjå oss sjølve utanfor familiekonteksten når vi framstår som kreative designarar i bustadreportasjar. Vi får noko kunstnarleg over oss. Vi viser fram heimen vår med familien som acessoirer og pynt, sitjande i Arne Jacobsen-stolane vi er så stolte av. Desse stolane vi fann på ein loppemarknad, fordi alle dustane som arrangerte det ikkje såg at det var kvalitet som stod der mellom gammalt furu-skrot.

Ikkje alle kan bli med i The Voice, Idol, 71 Grader Nord eller Ungkaren. Nokon må vere heime.

Og skal ein vere så mykje heime, kan ein like gjerne pusse opp.

Om berre

Om vi alle kunne forsvinne
verdige

lyfte som giraffhalsar på savannen
duvande som saftige stilkar

i  vind

når skuggane
kjem