Slik var overskrifta. På biletet såg eg fire afghanske gutar, på framsida til lokalavisa. 23. september hadde ein ungdomsgjeng gått laus på flyktningane, som var på veg heim frå opning av det nye kulturhuset. Dei hadde delteke ivrig i dugnaden for å få ferdig huset, no skulle dei heim og byte klede.Alle som hadde delteke i dugnaden, hadde nemleg fått billett til opningsfesten, som straks skulle byrje.
I staden møter dei overmakta.Bak samvirkelaget. Lokale ungdommar ventar på dei, og kallar inn forsterkningar, mellom anna frå det lokale rånemiljøet.Det endar med fleir skadde afghanarar, og ein av dei til legevakta etter kutt i aksla frå ei flaske.
Og ei trist historie blir rulla opp. Om folk som gjev flyktningane fingeren gjennom bilvindauget, og brølar til dei fordi dei reinsar fisk på kaia og etterlet fiskeslo til måsane.Med hatske tilrop, hærverk på syklar og steling av eigedelar. Klassekampen reiser til staden eit par veker etterpå, og biletet blir fylt ut.Hovudmennene bak fleire av samanstøytane er to sekstenåringar. Ungdommar i rånemiljøet seier at saka hadde vorte verre om vaksne hadde kome ut frå festlokalet og blanda seg inn. Det varsvært mykje rasisme på Aure, kunne rånarane fortelje.
Dette fører minnet tilbake til oppveksten min på denne same staden. Eg gjekk 9 år på Aure barne-og ungdomsskule.Kvar veke satt eg på skulebussen dei 18 kilometrane frå Aure sentrum og inn i Todalen. Staden for gamle indianerhøvdingar, viktigperar og neanderthalerar.Rottholet, Avholet,Avkroken. Det var det vi høyrte, på skulebussen og i skulegarden. Forslaget til skuletur i sjuande; "Vi tek med oss ein pose glasperler, og fer til Todalen", ropa ein gut i klassen. Alle lo, høgt og lenge. "Proffesor Baltazar" vart eg kalla. Og ikkje fordi eg var smartare enn andre.Eg veit eigenleg ikkje kvifor. Antakeleg fordi eg gjorde lekser av og til.
Høg status på undomsskulen fekk du om du hadde vitne på at du hadde klina i bilar på fest, smugrøyka i friminuttet,drukke heimebrent får du var 15. Du fekk ikkje status av å bu i ein avdal 18 kilometer frå folkeskikken,og ikkje vera så mykje på fest. Det vekte irritasjon. Kva var det med oss som var så mykje finare? Kven trudde vi at vi var? Som berre gjorde lekser og reiste heim med bussen? Idiotar. Små pupper var berre fjøra på toppen av alle slengmerknader og morsomheiter om person og heimstad. I niande sa eg ikkje meir i timane. Eg hadde funne ut at muntlegaktivitet kosta for mykje til at det var verdt det.
Så, når varaordføraren i min barndoms heimbygd er "morosam" på facebook omkring eit eurosongbidrag, trur eg det kjem veldig overraskande på folk frå mine heimtrakter at resten av landet reagerer så negativt på denne "harmlause spøken" som dei faktisk gjorde. Folk som har lese resten av diskusjonstråden hennar på fb, seier at det var mange meldingar der som var mykje verre en den som hamna i oslopressa. Men dei kommentarane var ikkje så interessante for Akersgata.Ingen av dei andre i diskusjonstråden var jo ordførarkandidatar. Men debattantane frå fb har no på sett og vis gjeve seg til kjenne i avisene likevel- gjennom handlingar. Men framleis nokså ansiktslause-for oss utanfor bygda.
Vi todalingar vart aldri angripne med avkutta flasker bak samvirkelaget. Vi fekk berre slengbemerningar, og sosiale stempel som sære og rare.Men det gjekk kaldt nedover ryggen på meg då eg las desse avisoppslaga om rasistisk vald. Ei heil veke tok det altså før ei så grov valdhending når avisene. Da var det allereie for lengst ei politisak. Oslopressa, borstett frå Klassekampen, har ikkje vist seg interesserte. Skremmande.Det vekte til live den kjensla eg hadde då eg budde der. Her er det ingen som ser deg, ingen som høyrer deg. Det er ingen veg ut. Blir du her, må du bli slik som dei andre. Elles går det ikkje.
Difor gjorde det meg så glad, då ein av grannane mine, på veg heim til Todalen i bil, køyrde forbi eit lite opptog i Aure sentrum ei stund etter alt dette stygge hende. To storfamiliar, dei ca tjue flyktningane på Aure, pynta til fest.Glade og forventningsfulle.Dei skulle feire enden av fasta, og bar med seg dei lekraste rettar til samankomsten sin.. Grannen min vinka til dei frå bilen.Dei smila og vinka tilbake.
Og eg tenkjer; hald fram å smile, hald fram å feste! Det finst ein betre veg ut av alt. Det må det berre.
2 kommentarer:
Fin tekst om trist tema. Er nok mange som har gjort slike erfaringer. Noen settinger får frem det verste i folk, der de minst forbilledlige beholder definisjonsmakten og myndigheten over hvem som skal drites ut som sære og annerledes og uønsket. Jeg trodde lenge at slikt var noe bare unger holdt på med. Så feil kan man ta. Mange arbeidsplasser er like primitive i sitt krav til konformitet og manglende evne til å leve med forskjeller. Viktig med noen som våger å stå imot. Forskjellen på et samfunn og en mobb er nettopp slike.
Vi må tro at det nytter å smile, si noe, tone flagg, what ever - men vegen er nok lengre enn vi setter pris på..... Hvorfor strekker folk seg etter det konforme, uten å forstå at det er mangfold som skaper fellesskap...? Mobbing og intoleranse er det vel mange av oss som har erfart - voksne og barn kan være like ille. Blir det bedre med alle tiltaka? Skjønner vi hva det handler om? Skal slikt ties i hjel eller snakkes i hjel? Mener så klart at vi må snakke, stå fram, og hva det nå heter alt; "lage MAS MAS MAS over hele linja....." og ikke krype inn i "nok-med-mæ-sjøl-bobla". Men lett er det ikke i små lokalsamfunn heller..... Klem fra grannen
Legg inn en kommentar